Przedmiotem rozważań niniejszej pracy są drewniane chrzcielnice powstałe w latach 1580-1660 na Śląsku. Pierwszą datę wyznacza najstarsza znana nam chrzcielnica drewniana (z kościoła pw. św. Marcina w Jaworze), drugą wytyczają w przybliżeniu lata wdrażania postanowień pokoju westfalskiego (1648), a więc silnych akcji rekatolizacyjnych oraz „redukcji” kościołów protestanckich. Jako obszar badań przyjęto terytorium Śląska w jego historycznych granicach sprzed wybuchu wojny trzydziestoletniej. Głównym celem niniejszego studium jest zwrócenie uwagi na fenomen nowożytnych chrzcielnic drewnianych na Śląsku. Rekapitulacja i aktualizacja dotychczasowego stanu badań, a także inwentaryzacja zachowanych zabytków, w wielu przypadkach nieobecnych w dotychczasowej literaturze przedmiotu. Rozważaniom poddane zostaną ich aspekty formalne w odniesieniu do dziedzictwa średniowiecznej sztuki baptyzmalnej, jak i ówczesnej produkcji chrzcielnic. Jednym z założeń pracy jest przywrócenie analizowanych zabytków do ich pierwotnego kontekstu, a mianowicie przestrzeni świątyni luterańskiej. W kontekście zależności funkcjonalnych i spacjalnych, analizie poddana zostanie ich forma, dekoracja oraz warunkowane przez nie sposoby recepcji. Uwaga zwrócona zostanie nie tylko na liturgiczne zastosowanie tych sprzętów, ale również funkcje dydaktyczne i kommemoracyjne.

Przedmiotem pracy jest malarstwo ścienne średniowieczne powstałe w budowlach sakralnych i świeckich, jakie częściowo zachowało się i to które nie zachowało się na terenie Wrocławia i Torunia. Przedstawiono również stosunki handlowe oraz sytuację polityczną wyżej wymienionych miast. Dokonano także porównania malarstwa znajdującego się na tych obszarach. Temat został podjęty w celu uzupełnienia literatury oraz możliwości pogłębienia wiedzy w tym zakresie Praca jest oparta na literaturze znanych autorów z dziedziny malarstwa oraz historii miast: Wrocławia i Torunia. Przykładem użytej literatury przedmiotu jest publikacja między innymi Aleksandra Jankowskiego, Średniowieczne malarstwo ścienne na Śląsku u progu reformacji. Ikonografia – funkcje – styl, Bydgoszcz 2005, czy też Sztuka Wrocławia, pr. zb. pod red. T. Broniewskiego i M. Zlata, Wrocław – Warszawa - Kraków 1967. Wykorzystano również treść pochodzącą z czasopism między innymi autorstwa Jerzego Domasłowskiego, Malarstwo ścienne w toruńskich średniowiecznych wnętrzach mieszkalnych, Rocznik Muzeum w Toruniu, VIII, Toruń 1982. Celem pracy jest przedstawienie malarstwa ściennego znajdującego się we wnętrzach budowli sakralnych i świeckich, które omówiono pod względem zawartości treściowej, kolorystycznej, stylistycznej oraz stanu zachowania. Opisano również sytuację polityczno-gospodarczą obu miast. Dokonano również porównania malarstwa ściennego w oparciu o literaturę Alicji Karłowskiej-Kamzowej. Praca składa się z następujących części: wstępu, czterech rozdziałów, zakończenia, bibliografii, spisu ilustracji i zamieszczonych ilustracji. Rozdział 1. Malarstwo ścienne średniowieczne we Wrocławiu. Rozdział ten składa się z pięciu podrozdziałów: 1. 1 Częściowo zachowane malowidła w budowlach sakralnych Wrocławia. 1. 2 Zachowane malowidła w budowli sakralnej na obecnym obszarze administracyjnym miasta. 1. 3 Nie zachowane malowidła w budowlach sakralnych Wrocławia. 1. 4 Częściowo zachowane malowidła w budowlach świeckich Wrocławia. 1. 5 Nie zachowane malowidła w budowlach świeckich Wrocławia. Następny rozdział dotyczy drugiego wybranego miasta, zatem Torunia. Rozdział 2. Malarstwo ścienne średniowieczne w Toruniu. Rozdział ten składa się z trzech podrozdziałów: 2.1 Częściowo zachowane malowidła w budowlach sakralnych Torunia. 2.2 Częściowo zachowane malowidła w budowlach świeckich Torunia. 2.3 Nie zachowane malowidła w budowlach świeckich Torunia. Rozdział 3 Sytuacja polityczna i gospodarcza miasta Wrocław i Toruń, a ostatni jest Rozdział 4 Porównanie. Zakończenie, wnioski końcowe.

Praca dyplomowa podejmuje temat opisania twórczości plastycznej pierwszych absolwentów przybyłego z Warszawy do Wrocławia po II wojnie światowej prof. Władysława Wincze. Prof. Wincze - kierownik powstałej w 1950 roku Katedry Projektowania Sprzętu Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu starał się przeszczepić tradycje warszawskiej Spółdzielni Artystów "Ład" na ziemie dolnośląskie, dlatego też w pracy zwrócono szczególną uwagę na jej tradycje. We wstępie pracy nakreślono rys historyczny tejże Spółdzielni, by w ten sposób zachować ciągłość historyczną. Ponadto Katedra Projektowania Sprzętu została założona po II wojnie światowej ze względu na zapotrzebowania w odradzającej się Polsce. Tym samym prof. Wincze dostrzegł szansę przeszczepienia swym wychowankom tego co jemu samemu zostało przekazane. Drugim poruszonym problemem w pracy jest ustrój polityczny i gospodarczy w okresie PRL-u oraz jego wpływ na sztukę użytkową. Dlatego też aspekt ten nie został pominięty w części gdzie została opisana historia Katedry w latach 50. XX wieku. Szczególnie zwrócono uwagę na panujący ówcześnie ustrój w kraju oraz rozwijający się przemysł meblarski ponieważ miało to niebagatelny wpływ na działalność projektową Józefa Chierowskiego oraz pozostałych projektantów. Sylwetki pierwszych absolwentów prof Wincze: Józefa Chierowskiego, Tadeusza Forowicza, Jana Kowalczyka, Zbigniewa Kaweckiego oraz Tadeusza Ciałowicza posłużyły do opisania tendencji projektowych z zakresu sztuki użytkowej. Józef Chierowski to projektant związany z przemysłem meblarskim. Dla niego bardzo ważny był aspekt ergonomii mebla oraz jego funkcjonalności, nie zapominając przy tym o ograniczeniach wynikających z panującego ustroju komunistycznego. Tadeusz Forowicz to projektant mebli,który poświęcił się w późniejszym czasie działalności dydaktycznej, dlatego nie był związany z żadną fabryką i w pracy zostały opisane jego projekty wystawiennicze. Dwaj kolejni projektanci byli metaloplastykami. Jan Kowalczyk bardzo wiele projektował - jego modele żyrandoli, lamp, krat oraz świeczników można było spotkać na niemalże całym Dolnym Śląsku. Przy czym znane są jego projekty tradycyjne jaki i nowatorskie gdzie widoczne są inspiracje pochodzące z Zachodu. Drugi metaloplastyk Zbigniew Kawecki znany jest z projektów wykonanych w srebrze i miedzi. Ale mimo to jego projekty żyrandoli i wywieszek sklepowych powstałych w żelazie również zostały opisane by tym samym nakreślić całą twórczość projektową tego artysty. Ostatni opisywany projektant - Tadeusz Ciałowicz to z kolei przykład twórczości wszechstronnej. W pracy zostało zasygnalizowane, że poza znanymi projektami plakatów i znaków graficznych tworzył także w dziedzinie meblarstwa, metaloplastyki oraz w tkaninie. Opisanie twórczości tych projektantów pozwoliło na zbadanie tendencji projektowych na Dolnym Śląsku w okresie powojennym w wielu dziedzinach sztuki użytkowej - meblarstwa, metaloplastyki oraz jubilerstwa. Poza tym pozwoliło na zbadanie

Praca poświęcona jest twórczości teatralnej Franciszka Starowieyskiego, obejmującej realizacje scenograficzne oraz Teatr Rysowania. Składa się z trzech części. Pierwsza z nich zawiera stan badań oraz krótki opis życia artysty, z uwzględnieniem możliwych inspiracji. W drugiej części podjęta została kwestia przemian scenograficznych XX wieku, w tym wpływu surrealizmu i ekspresjonizmu na kształtowanie się plastyki scenicznej, oraz działalności scenograficznej Franciszka Starowieyskiego na przestrzeni lat, której analiza obrazuje wpływ, jaki artysta wywarł na polską plastykę teatralną. Trzecia część dotyczy zjawiska, jakim był stworzony przez Starowieyskiego Teatr Rysowania. Rozdział jest próbą wskazania najważniejszych jego cech oraz omówienia wybranych Teatrów. Podejmuje także problematykę takich zjawisk jak: performans, sztuki performatywne oraz teatr narracji plastycznej.

Opracowanie stanowi przegląd polskiego piśmiennictwa wybranych aspektów dziedzictwa kulturowego Rumunii i próbę jego oceny. Poszczególne rozdziały pracy poświęcone są zagadnieniom geografii oraz historii Rumunii, związkom kulturowym między Polską a Rumunią, przeglądowi zabytków Rumunii w kontekście listy światowego dziedzictwa UNESCO. Ocena polskiego piśmiennictwa objęła wydawnictwa z lat lat 1912–2014. Bibliografia objęła zarówno pozycje naukowe, w tym książki i artykuły, jak i wydawnictwa popularyzatorskie, przede wszystkim przewodniki. Podjęto próbę wskazania przyczyn zmieniającego się w czasie zainteresowania polskich badaczy kulturą i sztuką na obszarach współczesnej Rumunii.

Praca ma na celu rozpoznanie elementów stylistyki prerafaelickiej oraz tematów religijnych w obrazie Musica Sacra (1915) Edwarda Okunia. Główna metoda pracy to wielopłaszczyznowa (formalna, stylistyczna i znaczeniowa) analiza porównawcza. Tekst rozpoczyna się od stanu badań, referującego historię obrazu. Następnie, zaprezentowana została osoba artysty poprzez zestawienie danych biograficznych z elementami jego biografii artystycznej. W części kolejnej tekst zawiera opis obrazu. Kolejny krok to przedstawienie ikonografii świętej Cecylii od czasów wczesnochrześcijańskich aż do XX wieku. Po omówieniu odnośnych przykładów, następuje próba zdefiniowania motywu i typu „kobiety prerafaelickiej” poprzez odwołanie się do dzieł Prerafaelitów oraz samego Edwarda Okunia. W kolejnej części zaprezentowane zostały korzenie sztuki Bractwa Prerafaelickiego ze zwróceniem uwagi na cechy przewodnie ich stylu, metody pracy i postawy. Ważne jest także ukazanie wpływów ich stylistyki na teren Europy Zachodniej oraz Polski. Tekst kończy podsumowanie wiedzy o wybranym dziele, oraz wskazanie na elementy twórczości angielskich artystów znaczące dla sztuki Edwarda Okunia. Pracę zamyka bibliografia, spis ilustracji oraz aneks ilustracyjny.

Celem niniejszej pracy jest udowodnienie inspiracji egipskich w rzeźbie rzymskiej powstałej za panowania cesarza Hadriana. Jako przykład analizowany w niniejszej pracy posłuży posąg Antinousa jako Ozyrysa, znajdujący się w zbiorach Muzeów Watykańskich. Ze względu na rodzaj przedstawienia, dodatkowym celem będzie zweryfikowanie nazwy obiektu, ponieważ dzisiejsza może wydawać się nieodpowiadająca ze względu na prezentowany przez omawianą rzeźbę typ ikonograficzny. Nieznana jest dokładna data powstania rzeźby Antinousa, jak i inne informacje na temat jego życia, jednak znacznie więcej wiadomo jest o tym, co stało się z Antinousem po jego śmierci. Dopiero od jego apoteozy zaczyna się udokumentowana historia nowego bóstwa. Nie mamy o nim ani jednego słowa, ani jednego jego obrazu, który bez wątpienia mógłby być datowany na jego własne życie. Pomniki i napisy powstają na jego cześć po 130 roku . Rzeźbę Antinousa jako Ozyrysa znaleziono w willi Hadriana w Tivoli. Po tym, jak Antinous utonął w Nilu, podczas podróży dworu cesarskiego do Egiptu, Hadrian rozpoczął budowę świątyni w swojej rezydencji po powrocie do Rzymu w latach 131-134 . Zgodnie z tymi stwierdzeniami można przypuszczać, że omawiana rzeźba została stworzona po roku 131, ponieważ najpewniej była zamówiona dla powstającej świątyni. Praca składa się ze wstępu i zakończenia oraz trzech rozdziałów merytorycznych. We wstępie zawarto główną tezę i ogólny opis streszczający pracę. Rozdział pierwszy jest stanem badań, w którym zostaną omówione poszczególne publikacje. Każde z tych opracowań zawiera ważne informacje dotyczące znalezienia omawianej rzeźby, jej opisu i analizy. W rozdziale drugim zarysowano tło historyczno-kulturowe epoki w czasie rządów cesarza Hadriana. Ważnym tu jest wyjaśnienie okoliczności, które mogły sprzyjać powstawaniu określonych typów dzieł, czyli napływ do sztuki rzymskiej orientalizujących elementów. W niniejszym fragmencie pracy określone będą cele i powody, który skłoniły cesarza do zamówienia i stworzenia tej rzeźby. Ostatni rozdział przedstawia znaną historię rzeźby, jej opis, wykonane zabiegi konserwacyjne oraz analizę stylistyczno-formalną. Figura Antinousa zostanie porównana do wcześniejszych znanych dzieł egipskich, ale też i greckich. Niewątpliwie dzieła te służyły rzeźbiarzowi jako wzór i były naśladowane w sposób odtwórczy. Zostanie także opracowana teza poboczna, wynikająca z nazwy rzeźby i jej typu ikonograficznego. W zakończeniu będą przedstawione wnioski podsumowujące przeprowadzone rozważania.

Praca zawiera opis i analizę trzydziestu siedmiu trumien i fragmentów trumien antropoidalnych z kolekcji muzealnych w Polsce. W niektórych z omawianych egzemplarzy autor dokonał zmiany datacji lub jej uściślenia. Praca ta jest jedyną polską pozycją, w której scharakteryzowano większość trumien antropoidalnych mieszczących się na terenie tego kraju.

Budynek wrocławskiego Zakładu Elektronicznej Techniki Obliczeniowej autorstwa znanej pary powojennych architektów, Anny i Jerzego Tarnawskich, wzbudzał po oficjalnym otwarciu powszechny zachwyt. Swoimi modernistycznymi rozwiązaniami architektonicznymi stał się nowoczesnym symbolem rozwoju wrocławskiego przemysłu komputerowego, wyrazem ambicji ówczesnego środowiska naukowego i architektonicznego. Pół wieku po powstaniu, jego postrzeganie jak i stan zmieniły się diametralnie. Co te zmiany mówią o mieszkańcach Wrocławia z lat 60. i współczesnych? Co badania nad jednym obiektem mogą powiedzieć nam o tożsamości całego miasta? Jaka była burzliwa historia wrocławskich komputerów? Jak zmieniła się polska architektura ostatniego półwiecza? W pracy zarysowano polityczne, społeczne i kulturalne tło Wrocławia powojennego do lat 70. oraz zmiany w architekturze i konserwacji zabytków. Przedstawiono historię Elwro i ZETO, historię i analizę twórczości architektonicznej Anny i Jerzego Tarnawskich od rekonstrukcji po Nowy Targ, analizę samego budynku wrocławskiego ZETO, porównanie do analogicznych ośrodków obliczeniowych w Katowicach i w Warszawie, czy za granicą, ze szczególnym uwzględnieniem NRD i Wielkiej Brytanii. Przedstawiono także liczne, lecz często niezrealizowane projekty innych ośrodków jak ZETO-2, a także jedną z bardziej znanych realizacji Tarnawskich - Dolmed. Na koniec zarysowano najnowsze zmiany w architekturze i tożsamości Wrocławia, wpływ postmodernizmu i neomodernizmu, rozwój inicjatyw mających na celu ochronę powojennej architektury oraz możliwe przyszłe scenariusze dla budynku ZETO. W pracy starano się wykorzystywać nowe metodologie historii sztuki przy badaniach nad architekturą.

Architektura modernizmu rozwijała się w Polsce w latach 20. XX wieku i trwała aż do lat 80. XX wieku. Była ona odpowiedzią na napływ ludności oraz jej zapotrzebowania. Jego podstawowymi założeniami było zapewnienie ludziom przestrzeni, światła oraz dostęp do zieleni. Przez wpływ regionu oraz ciągły rozwój miast na Dolnym Śląsku w latach 30. XX wieku powstał nowy odłam modernizmu zwany Neues Bauen, który wyraźnie podkreślił znaczący wpływ regionu. Do podstawowych cech modernizmu zostały dołączone dodatkowe postulaty takie jak: dobre połączenie z centrum miasta, czy też niski koszt wykupu lub najmu. Problematyka pracy polega na wykazaniu różnic między modernizmem, a Neues Bauen. Są one subtelne, ale maja znaczący wpływ na rozwój architektury na Dolnym Śląsku. Tematem niniejszej pracy jest budynek Elfmannbau w Legnicy (1930-1931). Który jest odpowiedzią na niniejsze postulaty. Zapewniał dużą przestrzeń mieszkalną, dzięki dość sporych rozmiarów oknom - dostęp do światła dziennego itd. Wiele wątków zostało zaczerpniętych z wystaw takich jak WUWA oraz GUGALA, dwóch najbardziej znanych i znaczących wystaw dotyczących architektury modernistycznej lat 30. XX wieku. W niniejszej pracy została również poruszona tematyka ówczesnej sytuacji politycznej oraz terytorialnej Legnicy, która w latach 1720-1945 znajdowała się poza polskimi granicami. Ciągłość polityczna na stanowisku burmistrza Legnicy(Ottomar Oertel – sprawował urząd burmistrza, a następnie nadburmistrza przez 40 lat, a następnie Hans Arno Charbonnier przez kolejne 22 lata) zapewniła również stabilność w dziale architektury miasta. Dzięki ówczesnemu architektowi miejskiemu Paulowi Oehlmanowi miasto po I wojnie światowej zaczęło rozkwitać. Powstało wiele nowych budynków użyteczności publicznej i nie tylko. Miasto zaczęło się rozrastać i przyciągać uwagę. Dokładny opis kamienicy dochodowej Elfmannbau, pozwolił wykazać podstawowe cechy modernizmu oraz Neues Bauen. Niestety nie udało mi się dostać do wnętrza klatki schodowej przy ul. Dziennikarskiej 9 co znacznie utrudniło jeszcze dokładniejszy opis budynku. Niestety autor projektu jest nieznany przez co nie można sprecyzować dokładnie, która ówczesna szkoła architektury ukształtowała jego poglądy oraz styl. Jednak dzięki przytoczonym wrocławskim oraz legnickim przykładom modernistycznej architektury lat 1925-1931 dostrzegamy jak mocno budynek był inspirowany ówczesnymi projektami znanych niemieckich architektów.

Celem pracy jest ukazanie trzech fundacji wrocławskich kanoników katedralnych: Laurentiusa Potschela (zm. 1539), Martina Nibelschitza (zm. 1554) i Nicolausa Weidnera (zm. 1555) w kontekście ówczesnej refleksji nad stanem Kościoła katolickiego i możliwościach jego naprawy. Dzieła te, wykorzystujące odpowiednio motywy biblijne: "Wypędzenia przekupniów ze świątyni", "Przypowieści o niemiłosiernym słudze" oraz "Przypowieści o miłosiernym Samarytaninie" jako główne tematy ikonograficzne, dowodzą jednocześnie zbytniej sztywności utrwalonych na gruncie literatury z zakresu historii sztuki podziałów, arbitralnie dzielących wczesnonowożytne epitafia obrazowe na "katolickie" i "protestanckie", opierając się przede wszystkim na przynależności konfesyjnej fundatora. Osobne zagadnienie poruszone w pracy stanowi wskazanie możliwych związków między treściami ideowymi omawianych zabytków, a myślą Erazma z Rotterdamu. Praca ma zarazem stanowić głos mający na celu dopełnienie obrazu wrocławskiej kapituły katedralnej w pierwszej połowie XVI wieku, szczególnie zaś - silniejsze wciągnięcie fundacji jej członków w obszar zainteresowań historyków sztuki.

Niniejsza praca jest poświęcona analizie epitafium Benedicta Distlera, pochodzącego z kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu. Dzieło obecnie znajduje się w Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu. Epitafium w swojej centralnej części mieści obraz ze sceną Alegorycznego Ukrzyżowania, która stanowi najważniejszy wątek pracy. Tego typu ikonograficzne przedstawienia, rozwijające się w okresie reformacji na terenie Śląska, odgrywały kluczową rolę w procesie katechizacji wiernych. Protestancka sztuka sepulkralna miała za zadanie upamiętnić zmarłego, ale przede wszystkim reprezentowała zmianę w poglądzie na samą śmierć, a także stanowiła obrazowy środek wyrazu świadczący o pewności zbawienia. Scena Alegorycznego Ukrzyżowania w epitafium Benedicta Distlera, charakteryzuje kompozycja posiadająca niderlandzkie korzenie. Epitafium reprezentujące typowe schematy ikonograficzne, zawiera również pojedyncze wątki wskazujące na unikalny charakter dzieła. W pracy program ikonograficzny oraz ideowy epitafium został rozważony w kontekście analizy porównawczej z innymi dziełami zawierającymi sceny Alegorycznego Ukrzyżowania jak i przedstawienia Alegorii Żywego Krzyża, a także Tablic Prawa i Łaski.

Tematem mojej pracy jest epitafium Ludwiga von Pfintzinga i jego żony Anny, z domu von Tharnau, w kościele garnizonowym i parafialnym pod wezwaniem świętej Elżbiety we Wrocławiu. Praca jest przyczynkiem do analizy twórczości Friedricha Grossa, stojącego na czele największego warsztatu rzeźbiarskiego szesnastowiecznego Wrocławia. Epitafium Pfintzinga jest dziełem, na podstawie którego przedstawię zjawisko syntezy wpływów różnorodnych prądów artystycznych w działalności wrocławskich artystów. W swojej pracy zastosuję komparatystyczną i historyczną metodę badawczą oraz analizę literatury przedmiotu, są to bowiem metody najbardziej adekwatne do zadań, jakie sobie postawiłam. W pierwszym rozdziale prezentuję dokładny opis epitafium. Swoją uwagę zwracam na jego umiejscowienie, strukturę architektoniczną oraz zawarte w nim przedstawienia figuralne i ornamentalne. W rozdziale drugim przedstawiam dotychczasowy stan badań. Pierwsze wzmianki na temat epitafium odnalazłam w niemieckojęzycznej literaturze z XIX i XX wieku. Następnie informacje na jego temat znajdowały się w kolejnych polskich opracowaniach poświęconych sztuce Wrocławia lub kościołowi świętej Elżbiety. Cennym materiałem źródłowym jest także dokumentacja konserwatorska powstała w trakcie renowacji epitafium. W rozdziale trzecim staram się opisać sytuacje Śląska w XVI wieku. Skupiam się na realiach politycznych i ustrojowych tego okresu. Opisuję także rewolucję religijną, jaka miała wówczas miejsce na Śląsku, oraz jej konsekwencje, które w sposób wyraźny odbiły się na artystycznym obliczu Wrocławia. Rozdział czwarty poświęciłam prezentacji osoby Ludwiga von Pfintzinga, fundatora epitafium, oraz jego żony Anny, z domu von Tharnau. Skupiłam się w nim także na określeniu ich pozycji w dziejach obu rodów. Rozdział piąty stanowi część zasadniczą mojej pracy. Na przykładzie twórczości Friedricha Grossa, autora epitafium Ludwiga von Pfintzinga, staram się zaprezentować realia wrocławskiej rzeźby XVI wieku. Przedstawiam zarówno dzieła o uznanym autorstwie Grossa, jak i te atrybuowane artyście, starając się odnaleźć dla nich wzorce i źródła inspiracji. Omawiam także zmianę kręgu zainteresowań wrocławskich twórców, którzy około roku 1560 zaczęli w wyraźny sposób czerpać inspirację ze sztuki niderlandzkiej, zamiast – jak dotychczas – ze sztuki włoskiej. W rozdziale szóstym odczytuję zawarte w epitafium Ludwiga von Pfintzinga treści symboliczne i przybliżam ich znaczenie w świetle nowej, reformacyjnej nauki oraz humanistycznych nastrojów powszechnych w renesansowym Wrocławiu. Zakończenie stanowi podsumowanie pracy, przedstawienie wniosków, do jakich doszłam w trakcie jej pisania, oraz dezyderatów na przyszłość. Ostatnią część pracy stanowi bibliografia i aneks ilustracyjny, pozwalający lepiej zrozumieć poruszaną tematykę.

Tematem niniejszej pracy licencjackiej, pisanej pod kierunkiem profesora Jana Harasimowicza, jest epitafium Nikolausa Jenkwitza-Posadowskiego z 1537 r., autorstwa nieznanego wrocławskiego artysty, pierwotnie znajdujące się w kaplicy Pfintzigów w kościele św. Elżbiety we Wrocławiu. Jest to pierwsza monografia tego dzieła, które mimo wysokiej klasy artystycznej dotychczas wspominane było jedynie w opracowaniach zbiorowych oraz artykułach problemowych. Założeniem pracy jest prezentacja i rewizja dotychczasowych ustaleń, pochodzących z literatury przedmiotu, przeprowadzona przy użyciu analizy formalnej i porównawczej oraz kwerendy archiwalnej, co umożliwi ukazanie epitafium Nikolausa Jenkwitza-Posadowskiego w kontekście specyficznej społecznej i politycznej sytuacji Wrocławia w XVI wieku. Praca obejmuje stan badań, opis oraz cztery rozdziały. Pierwszy z nich stanowi wprowadzenie do problematyki epitafiów i skrótowo prezentuje tło historyczne i kulturowe szesnastowiecznego Śląska, stojącego u progu zmian, które przyniosła Reformacja. Rozdział drugi prezentuje okoliczności powstania epitafium Nikolausa Jenkwitza-Posadowskiego ze szczególnym uwzględnieniem biografii fundatora. Rozdział trzeci składa się z analizy formalnej ze wskazaniem wzorców oraz interpretacji programu ideowego epitafium, ze szczególnym uwzględnieniem wydźwięku teologicznego przedstawienia. Ostatnia część jest próbą zaprezentowania epitafium Jenkwitza-Posadowskiego na tle szesnastowiecznego malarstwa śląskiego, uwzględniającą zagadnienia atrybucji i recepcji. Pracę dopełniają bibliografia, spis ilustracji oraz ilustracje. Epitafium Nikolausa Jenkwitza-Posadowskiego zdaje się dziełem niesłusznie dotychczas pomijanym, czemu niniejsza praca ma nadzieję, choć w minimalnym stopniu, przeciwdziałać.

Tematem pracy jest epitafium poświęcone wrocławskiemu mieszczaninowi Peterowi Rindfleischowi, zmarłemu w 1535 roku, upamiętniające także jego żonę Priscę, zmarłą w 1527 roku. Opisywane w pracy dzieło nie doczekało się dotychczas pełnego monograficznego opracowania. Celem pracy jest więc zebranie wszystkich informacji na temat epitafium oraz wyprowadzenie z nich stosownych wniosków. Pracę rozpoczyna przedstawienie kontekstu historycznego i historyczno-artystycznego, w którym epitafium powstało. Omówiona więc zostanie pokrótce sytuacja Dolnego Śląska w pierwszej połowie XVI wieku oraz główne kierunki rozwoju sztuki w tym okresie. Rozdział drugi zawiera szczegółowy opis epitafium, które znajduje się na wschodniej ścianie zakrystii kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu. Jest to kamienne epitafium architektoniczne, pokryte częściowo zrekonstruowaną polichromią. Głównymi elementami tworzącymi obramienie architektoniczne są: masywne konsole wspierające cokół, umieszczone na nim kolumny dźwigające belkowanie oraz trójkątny naczółek. W centrum kompozycji znajduje się przedstawienie Chrystusa Zmartwychwstałego z chorągwią, stojącego na smoku i kościotrupie. Na drugim planie widoczne są – ukazane w płytkim reliefie – niewiasty idące do Grobu Pańskiego oraz otwarty grób. W tle widoczne są promienie słońca, przebijające się przez chmury. Poniżej, na cokole, umieszczone są trzy herby znamienitych wrocławskich rodów, skoligaconych ze sobą: Rindfleischów, Popplau’ów i Monau’ów. W naczółku, w klasycyzującym medalionie, widnieje realistyczny portret Petera Rindfleischa. W kolejnym rozdziale opisany został stan badań nad omawianym dziełem. Różni autorzy wypowiadali się na jego temat w swoich opracowaniach, jednak nie doczekało się ono pracy w całości jemu poświęconej. Rozdział czwarty traktuje o losach rodu Rindfleischów i znaczeniu tego rodu w społecznej i politycznej historii Wrocławia. Rozdział piąty dotyczy form architektonicznych i rzeźbiarskich zastosowanych w omawianym dziele. Obramienie architektoniczne ma proweniencję włoską. Zauważa się jego analogię względem innych wrocławskich epitafiów kamiennych z tego samego okresu. Rozdział szósty stanowi próbę uporządkowania informacji dotyczących życia i twórczości rzeźbiarza Andreasa Walthera. Uzasadnieniem dla podjęcia takiego tematu jest fakt przypisywania autorstwa epitafium Petera Rindfleischa przez niektórych autorów właśnie jemu. W rozdziale siódmym przedstawiona jest analiza treści ideowych interesującego nas epitafium. Przedstawienie w centralnej części stanowi derywat z „Tablicy Prawa i Łaski”. Muszla wypełniająca naczółek stanowi symbol kruchości ziemskiego życia i wieczności duszy ludzkiej po śmierci. Portret zawarty w medalionie ma zapewne za zadanie gloryfikować postać Petera Rindfleischa – jako dumnego patrycjusza-humanisty. Praca została przygotowana w oparciu o materiały niepublikowane, a mianowicie dokumentację badań konserwatorskich i restauratorskich, a także liczne publikacje. Zasadnic

Praca licencjacka „Epitafium Petrusa Vincentiusa” jest poświęcona tytułowemu obiektowi. Zabytek znajduje się w kruchcie kościoła garnizonowego św. Elżbiety i upamiętnia Petrusa Vincentiusa – rektora gimnazjum św. Elżbiety. Jest to dzieło anonimowe, jednak badania wskazują na krąg warsztatu Friedricha Grossa – być może autorem jest jeden z jego pomocników, niestety nieznany z imienia czy sygnatury. W pierwszym rozdziale znajduje się zestawienie publikacji, które wspominają bądź omawiają epitafium, stan badań. Drugi rozdział zawiera opis zabytku, zarówno formalny, jak i ikonograficzny. Inskrypcje epitafijne są odpisane i przetłumaczone z języka łacińskiego. Tam również znajdują się informacje o materiale, z którego obiekt został wykonany, oraz o ostatniej konserwacji obiektu, która miała miejsce w 2013 roku. W kolejnym rozdziale znajduje się życiorys zmarłego, Petrusa Vincentiusa (1519-1581), jego działalność na terenie Niemiec i wkład w rozwój szkolnictwa. Rozdział czwarty poświęcony jest wzorom graficznym, na których opierał się twórca epitafium. Wzory pochodzą z kręgu sztuki niderlandzkiej. Do głównej sceny wykorzystana została grafika Johanna Sadelera z Antwerpii (1580), a w elementach architektonicznych epitafium odnaleźć można wzory ze wzornika Hansa Vredemanna de Vries. Następnie w osobnych rozdziałach omówione zostają sceny epitafijne – uwolnienie św. Piotra z więzienia i Chrystus wśród dzieci. Omówiony zostaje kontekst obu scen, ich geneza, a także występowanie na innych obiektach, które używają podobnej ikonografii. W kolejnym rozdziale znajduje się próba wyjaśnienia ideowego znaczenia epitafium. W zakończeniu podsumowanie pracy oraz wnioski wynikające z badań nad epitafium Vincentiusa.

Celem niniejszej pracy jest charakterystyka jednej z najważniejszych attyckich budowli sakralnych doby klasycznej, Erechtejonu (rys.1), stanowiącego znakomity przykład architektury stylu pięknego, przypadającego na drugą połowę V wieku p.n.e. Okres ten wyznacza jednocześnie ramy chronologiczne pracy. Cechą charakterystyczną stylu pięknego było wprowadzenie porządku jońskiego na teren tradycyjnie dorycki, w wersji znanej jako attycko-jońska. Analiza omawianego założenia pozwoli na wskazanie najważniejszych cech charakterystycznych dla porządku jońskiego oraz okoliczności jego pojawienia się w Atenach. Praca została podzielona na cztery rozdziały. W następującym bezpośrednio po wprowadzeniu rozdziale drugim przedstawiony został stan badań nad Erechtejonem. Rozdział ten stanowi przegląd głównych publikacji, które zawierają informacje o świątyni będącej przedmiotem pracy, począwszy od najwcześniejszych wzmianek. Rozdział trzeci nakreśla sytuację polityczną i kulturową w Atenach w ostatniej ćwierci V wieku p.n.e. Rozdział czwarty zawiera omówienie tytułowego obiektu i przedstawia Erechtejon na tle innych świątyń Akropolu. Ponadto nakreśla mityczny aspekt powstania świątyni i ustala czas trwania jego budowy. Rozdział ten został podzielony na trzy podrozdziały: pierwszy zawiera architektoniczny opis obiektu; drugi przedstawia analizę ikonograficzną, w którym jednocześnie zostanie wyjaśniony styl w jakim została wybudowana świątynia; trzeci odnosi się do stylu pięknego jakim określa się ten w którym został zbudowany Erechtejon i inspiracji nim w późniejszych wiekach. Piąty i ostatni rozdział jest podsumowaniem. Obiekt stanowiący przedmiot niniejszej pracy powstał w epoce, której datowanie dotyczy okresu przed naszą erą, dlatego odnoszące się do niej daty będą opatrzone skrótem p.n.e. Datowania dotyczące rzymskich innowacji w obrębie budowli lub inspiracji jej dekoracją, odnoszące się do lat naszej ery, będą posiadać, dla właściwego rozróżnienia, skrót n.e.