Głównym tematem niniejszej pracy magisterskiej jest działalność rosyjskich kobiet artystek po Rewolucji Październikowej. Badania historyczno-artystyczne poprzedza wstęp z zakresu socjologii przybliżający realia, z którymi przyszło zmagać się kobietom na granicy wydarzeń z 1917 roku. Na przykładzie działalności teatralnej, plakatu propagandowego, porcelany propagandowej, a także projektowania przemysłowego przeanalizowano stopień upolitycznienia rosyjskiej sztuki autorstwa kobiet. Praca oferuje spojrzenie na rosyjską awangardę, konstruktywizm oraz produktywizm z perspektywy feministycznej.

Celem pracy magisterskiej było wykazanie podobieństw w portretowaniu chrześcijańskich świętych postaci do bóstw znanych ze starożytności. Praca podejmuje temat starożytnych pierwowzorów chrześcijańskiego Boga Ojca, Madonny lactans oraz Chrystusa-Słońca. Zostały wybrane trzy przykłady prezentujące Zeusa, Izydę oraz Heliosa, a następnie przeanalizowane pod kątem religijnym, kulturowym i geograficznym. Następnie wybrano przykłady katolickiego dorobku artystycznego od III do XX wieku naszej ery prezentujące te same motywy. Dzieła te zostały zinterpretowane na tle sztuki starożytnej oraz na tle epoki, z której pochodzą.

Przegląd sztuki lesbijskiej w Polsce. Autorka omawia sztukę związaną z kobiecymi mniejszościami seksualnymi i stara się prześledzić w jaki sposób nieheteronormatywne kobiety budują swoją tożsamość.

Praca skupia się na problemie stylu architektonicznego kaliskich budynków mieszkalnych odbudowanych po zniszczeniach I wojny światowej. Przeprowadzenie analizy dokumentacji archiwalnej i stanu obecnego kaliskich kamienic powstałych od czasu I wojny światowej do dziś pozwala podjąć próbę odpowiedzi na pytania dotyczące osób odpowiedzialnych za odbudowę miasta w obecnej formie i zastosowanych motywów stylistycznych.

Praca skupia się na typologii stylistycznej architektury sakralnej na terenie Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w latach 1945-1989. W niniejszej pracy autorka zamierza przeanalizować górnośląską architekturę sakralną lat 1945 -1989 pod względem stylistycznym oraz podjąć próbę ustalenia jej stylowej typologii. Ten zakres górnośląskiej architektury nie był dotychczas analizowany z punktu widzenia tendencji stylowych. Ale podobne ujęcia badawcze pojawiły się w kilku pracach dotyczących innych regionów architektury sakralnej. Autorka niniejszej pracy podjęła się analizy górnośląskiej architektury sakralnej okresu PRL-u wychodząc z założenia, iż ta sfera budownictwa była stymulowana konkretną sytuacją historyczną , wyznaczoną zarówno przez czynnik o charakterze ogólnopaństwowym, jakimi była panująca ideologia socjalistyczna, ale także bardzo ważny kontekst regionalny, kształtowany przez górnośląską tożsamość kulturową oraz religijną. Jedno z podstawowych pytań badawczych pracy, skupiających w sobie wiele problemów, brzmi - czy na ten zakres twórczości architektonicznej silniej oddziaływała kultura regionalna, czy raczej ponadregionalna potrzeba poszukiwania nowoczesności i związana nią recepcja architektury zachodniej? Za metodę badawczą przyjęto przede wszystkim analizę stylową i formalną realizacji architektonicznych, uwzględniającą także aspekty urbanistyczne. Istotną podstawę pracy stanowi także analiza źródeł – projektów, fotografii, tekstów drukowanych. W pracy został przyjęty układ chronologiczno-problemowy. Rozdział I został podzielony na trzy podrozdziały, w których omówiono konteksty polityczne i społeczne, towarzyszące powstawaniu architektury sakralnej. Rozdział II jest on wprowadzeniem do zagadnień wpływów na architekturę sakralną czynników zewnętrznych, o charakterze kulturowym i konfesyjnym. Rozdział III stanowi zasadniczą część pracy. Zawiera on analizę górnośląskiej architektury sakralnej, przeprowadzoną w układzie stylowo-typologicznym. W ostatnim rozdziale podsumowano wcześniejsze analizy oraz podjęto próbę określenia, czym jest architektura sakralna II połowy XX wieku. Poddano refleksji również to, w jaki sposób powinno postrzegać się tę architekturę oraz jak duża jest potrzeba znajomości szerokiego kontekstu politycznego i społecznego.

Praca poświęcona jest analizie przekształceń historycznej zabudowy wiejskiej na Dolnym Śląsku, jako czynnika, który w znaczący sposób wpływa na wygląd krajobrazu architektonicznego w regionie. Stan owego krajobrazu w wielu przypadkach jest zły, a u podłoża tego zjawiska złożona gama czynników – kulturowych, społecznych, ekonomicznych czy ustawodawczych. Przekształcenia budynków przyjmują różnorodne postaci – mogą dostosowywać obiekty do dzisiejszych potrzeb użytkowych w sposób umiejętny (zachowując ich historyczny charakter) lub niszczący (zacierający ich regionalną specyfikę i zabytkowe walory). Potrzeba kompleksowego ujęcia zjawiska obserwowanego na Dolnym Śląsku poskutkowała w niestandardowym jak na dziedzinę historii sztuki charakterze pracy, leżącym na pograniczu tematyki konserwatorskiej, architektonicznej oraz etnograficznej. Postawa badawcza autorki, wynikająca z jej wykształcenia (inżynier architekt) oparta jest na doświadczeniu architektoniczno-konserwatorskim oraz antropologiczno-kulturowym podejściu do omawianego zagadnienia. W podobnym ujęciu tematyka ta nie była jeszcze ujmowana, jednak niektóre z omawianych w pracy zagadnień były już przedmiotem opracowań. Są to zagadnienia związane z omówieniem zabytkowego budownictwa dolnośląskiej wsi, jakie powstawało na jej terenie przed 1945 rokiem, ogólne opracowania na temat stanu zachowania historycznej zabudowy wiejskiej czy postaw społecznych względem niej. Na początku pracy, aby możliwe było odnoszenie współczesnych form architektonicznych do ich historycznych odpowiedników, omówiono formy zabytkowej architektury sprzed 1945 roku na tle wydarzeń historycznych. Przekształcenia budownictwa przeanalizowano na przykładzie dwóch dolnośląskich gmin - Wleń (powiat lwówecki) oraz gminy Leśna (powiat lubański), w pracy ukazano zatem również charakterystykę obu obszarów. Następnie, za pomocą szerokiego wyboru fotografii, ukazano stan zabytkowego budownictwa. Podjęto też próbę odpowiedzi na pytanie - dlaczego na Dolnym Śląsku odnaleźć możemy tak wiele przykładów działań negatywnie wpływających na stan, w jakim znajduje się tradycyjna zabudowa wiejska? Z tego powodu przeanalizowano także działanie służb konserwatorskich, społeczne postawy względem konserwatorskich ograniczeń, dostępność odpowiednich źródeł wiedzy dla mieszkańców obiektów, usług oraz rozwiązań budowlanych. Ze względu na fakt, że za przekształcenia obiektów wiejskich najczęściej odpowiadają ich użytkownicy i to od nich w największej mierze zależny jest stan budynków, w pracy skupiono się również na wyszczególnieniu odmiennych postaw społecznych względem regionalnego budownictwa. Opisano je na przykładach poszczególnych realizacji. Pod koniec, po ukazaniu szerokiej gamy różnorodnych podejść do tematu dokonywania zmian na wiejskich obiektach, podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o to, jak powinniśmy wartościować przekształcenia jako specjaliści z zakresu historii architektury czy konserwatorstwa. Omówiono obecnie obowiązującą praktykę

Praca stanowi przygotowanie do wystawy “Czyj sen miasto śni?” opracowywanej z pomocą studentów Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej, wspólnie z Muzeum Architektury we Wrocławiu. Wystawa dotyczy dziejów dzisiejszego Centrum Południowego Wrocławia od połowy XIX wieku po współczesność. W pierwszej części pracy znajdują się opisy oraz analiza planów XIX zabudowy pierzei ulicy Powstańców Śląskich nr 45-59. Druga część pracy dotyczy procesów defortyfikacyjnych jakie ówcześnie zachodziły w miastach europejskich.

Kościół Jerozolimski Świętego Krzyża w Nysie – architektura i jej kontekst ideowy

Praca ta zawiera przede wszystkim opis i analizę dekoracji sztukatorskiej pałacu w Bojadłach, a także historię obiektu. Podejmuje również próbę ukazania różnorodnych zabiegów formalnych, wykorzystanych przy komponowaniu dzieła.

Celem pracy jest próba stworzenia pierwszego monograficznego opracowania architektury tego obiektu, prześledzenie jego dziejów oraz umiejscowienia jego architektonicznych form w na tle sztuki Czech i Śląska doby baroku. Praca została podzielona na pięć rozdziałów. W pierwszym z nich przedstawiony został stan badań dotyczący omawianego kościoła. Następnie opisano i przeanalizowano jego architekturę. W dalszej części opracowania podjęty został temat dziejów świątyni oraz związanego z nią zgromadzenia zakonnego. W osobnym rozdziale przybliżone zostało dyskusyjne zagadnienie dotyczące datowania obiektu. Prześledzono w nim także, w porządku chronologicznym, informacje dotyczące czasu powstania świątyni zawarte w dostępnych źródłach. Ostatnia część poświęcona została prototypom i analogiom związanym z architekturą kłodzkiego kościoła.

Przedmiotem pracy jest zagadnienie tematu ikonograficznego Divisio Apostolorum w sztuce europejskiej okresu późnego średniowiecza. Podstawowym celem było dokonanie syntetycznego opracowania wskazanego zagadnienia - w tym przedstawienie zakresu treściowego i genezy tematu ikonograficznego oraz sformułowanie typologii przedstawień tematu Divisio Apostolorum. Ponadto celem opracowania było przedstawienie zagadnienia w szerszym kontekście społecznym i religijnym - ze szczególnym uwzględnieniem późnośredniowiecznego ruchu pielgrzymkowego. Praca składa się z wprowadzenia, czterech rozdziałów i podsumowania. W pierwszym rozdziale zostały przedstawione podstawowe ustalenia terminologiczne i podjęta została próba delimitacji pojęć stosowanych w literaturze przedmiotu. Drugi rozdział został poświęcony genezie tematu ikonograficznego Divisio Apostolorum. Uwzględniono źródła literackie tematu ikonograficznego, w tym księgi kanoniczne Nowego Testamentu, apokryfy chrześcijańskie oraz teksty hagiograficzne i historiograficzne, a także jego kontekst liturgiczny - przede wszystkim święto Divisio Apostolorum. Ponadto przedstawiono zarys przemian w obrazowaniu Kolegium Apostolskiego w sztuce wczesnochrześcijańskiej i średniowiecznej. W trzecim rozdziale została przedstawiona proponowana typologia przedstawień tematu Divisio Apostolorum. Wyróżniono trzy typy ikonograficzne - Rozesłanie Apostołów, Pożegnanie Apostołów oraz Pożegnanie Apostołów z Marią. Czwarty rozdział opracowania został poświęcony motywom ikonograficznym związanym z wędrowaniem i pielgrzymowaniem. Ponadto przedstawiono hipotezę dotyczącą przypuszczalnych związków pomiędzy średniowiecznym ruchem pielgrzymkowym i późnośredniowiecznym modelem religijności a specyficznym schematem kompozycyjnym przedstawień w typie Pożegnania Apostołów i Pożegnania Apostołów z Marią. Skrócone wnioski przedstawiono w podsumowaniu, które zamyka pracę magisterską. Opracowanie zawiera wykaz analizowanych przedstawień tematu Divisio Apostolorum z XV i XVI wieku, które zostały wyróżnione w ramach przeprowadzonej kwerendy. Tabele zawierają przeszło pięćdziesiąt przykładów realizacji omawianego tematu ikonograficznego - dzieł malarstwa ściennego i tablicowego, snycerki, iluminatorstwa i grafiki, które pochodzą głównie z obszaru Frankonii, Nadrenii, Szwabii i Bawarii. Część graficzna opracowania zawiera materiał ilustracyjny dotyczący przede wszystkim późnośredniowiecznych przedstawień tematu ikonograficznego Divisio Apostolorum, a także wczesnochrześcijańskich i średniowiecznych przedstawień Kolegium Apostolskiego oraz wizerunków pielgrzymów z przełomu XV i XVI wieku.

Tematem pracy jest Tryptyk Świętych Dziewic, przypisywany warsztatowi Jakoba Beinharta, tak zwany z Nysy, z Muzeum Narodowego w Warszawie. Kolejne części dotyczą historii (nielicznych pewnych wiadomości o tryptyku, który pojawił się w Nysie na początku XIX wieku i wszelakich domysłów), autorstwa (postacie Mistrza Ołtarza Świętego Łukasza i Jakoba Beinharta oraz inne propozycje), ikonografii (identyfikacja przedstawionych świętych i tematów - Virgo inter virgines, ewentualne Mistyczne zaślubiny św. Katarzyny Aleksandryjskiej), mody (przedstawienia wczesnorenesansowych strojów z tryptyku na tle innych dzieł sztuki) oraz nowatorskich i tradycyjnych aspektów dzieła.

Jerzy Nowosielski bez wątpienia zasiada w panteonie najsłynniejszych polskich artystów XX wieku. U podstaw jego sztuki zawsze obecna była sztuka ikony prawosławnej. Można rozróżnić także inne powtarzające się motywy oraz tematy w sztuce Nowosielskiego. Będzie to na pewno sztuka abstrakcyjna, sztuka figuratywna, sztuka poświęcona postaci ludzkiej. A w szczególności - akty oraz wizerunki kobiet. W mojej pracy pochylam się nad motywem obrazowania kobiety w malarstwie oraz rysunkach polskiego artysty Jerzego Nowosielskiego. Wizerunki kobiet analizuję jednak przez pryzmat poniżenia, uprzedmiotowienia oraz bólu, jakich doszukuję się w większości dzieł oraz aktów z udziałem postaci kobiecych. Zwracam uwagę nie tylko na sposób obrazowania kobiety przez Jerzego Nowosielskiego, ale również na intencje artysty, jakie przebijają się w jego sztuce. Swoją tezę o powtarzalnej, przewijającej się podmiotowości kobiety oprę nie tylko o swoje osobiste obserwacje i przemyślenia. Posłużę się również opiniami innych krytyków, krytyczek, historyków oraz historyczek sztuki. Ważnym przedmiotem w moich rozważaniach będą także nawiązania do biografii samego artysty. Celem poniższej pracy jest reinterpretacja i ponowne przyjrzenie się postaci kobiecej w twórczości Jerzego Nowosielskiego. Zwrócenie uwagi na upokarzający, uprzedmiotawiający sposób obrazowania kobiet w malarstwie i rysunkach Jerzego Nowosielskiego. Omówienie wybranych wizerunków kobiet jako przestrzeni do badania granic ciała, zbieżności bólu i cierpienia, cielesności ujarzmionej, manifestacji erotyzmu i przemocy. Omówię wybrane akty i półakty w szerszym kontekście malarstwa Nowosielskiego. Skonfrontuję poglądy malarza na temat czystości Erosa z wyraźnym upodobaniem do sprawowania kontroli, zadawania bólu, która unaocznia się w wizerunkach uległych, poniżonych, cierpiących postaci kobiecych. Swoje rozważania uzupełniam o wątki biograficzne, wspomnienia, relacje malarza z kobietami. W swojej pracy magisterskiej chciałabym zaprezentować krytyczne spojrzenie na kobiecą figurację w twórczości plastycznej malarza Jerzego Nowosielskiego. Spróbuję udowodnić, że sposób obrazowania kobiet przez Nowosielskiego może być ściśle powiązany z tym, jaki malarz wykazywał stosunek do płci przeciwnej. W poszczególnych rozdziałach udowodnię, że kobieta w sztuce Nowosielskiego w ogromnej liczbie przypadków odgrywa rolę poniżonej, podległej mężczyźnie, cierpiącej, nadmiernie zseksualizowanej.

Celem pracy jest próba stworzenia lustra dla europejskich tradycji urbanistycznych. Praca odnosi się do chińskiego dziedzictwa kulturowego, a skupienie uwagi na jednym mieście (Suzhou) ma być swoistym studium przypadku, który pozwala wyciągnąć ogólniejsze wnioski na temat planowania chińskich miast i modeli ich modernizacji. Autorka opisuje m.in. chińskie miasto idealne, odmienną od europejskiej strukturę ufortyfikowanego chińskiego cheng, typy i formy architektonicze, zasady wznoszenia budynków oraz schemat tradycyjnego chińskiego domostwa dziedzińcowego siheyuan. Analizuje też historyczne wzorce podziału przestrzeni miejskiej oraz sposoby zarządzania miastem. Przedstawia bogatą historię Suzhou, jego znaczenie ekonomiczne na przestrzeni wieków, zasoby naturalne i materialne oraz unikalną strukturę urbanistyczną tzw. wodnego miasta z siatką równoległych ulic i kanałów. W pracy omówione zostały również wybrane zabytki i klasyczne ogrody Suzhou, które należą do światowego dziedzictwa kulturowego. Autorka przybliża ich koncepcję estetyczno-artystyczną, organizację przestrzeni i panującą w nich hierarchię. Próbując uchwycić specyfikę wschodnich założeń ogrodowych, odwołuje się do chińskiej symboliki, poezji i tradycyjnych wierzeń.

Klawesyny były jednym z najpopularniejszych instrumentów muzycznych Europy doby baroku, niezastąpionym w mieszczańskich domach oraz w dworach i pałacach najwyższych warstw społecznych. Klawesyny przeznaczone dla najmożniejszych oraz na dwory książęce i królewskie były także pięknymi ozdobami wnętrz, które należało pokryć dekoracją akcentującą pozycję i majętność ich posiadaczy. Dekoracja klawesynów nie cieszy się większym zainteresowaniem historyków sztuki, choć, jak wskazują zachowane do dziś przykłady tych instrumentów, niejednokrotnie są to dzieła o wysokich walorach estetycznych i artystycznych. Z uwagi na to, że dekoratorzy klawesynów w znakomitej większości przypadków pozostają autorami anonimowymi, tym bardziej przypisywana Gérardowi Dagly’emu dekoracja dwóch instrumentów stojących dziś w pałacu Charlottenburg jest dziełem, na które warto zwrócić uwagę. Bogate zdobienia tych klawesynów nie zostały do tej pory opracowane w sposób wyczerpujący, a wśród tekstów traktujących o zagadnieniach związanych z tym tematem istnieje jedynie pojedyncza, skromna pozycja polskojęzyczna. Celem niniejszej pracy było zebranie możliwie pełnej literatury traktującej o dwóch klawesynach z Charlottenburga, jej analiza i porównanie, omówienie niezwykle ciekawej historii tych instrumentów, osadzenie ich w kontekście historyczno-kulturowym, określenie przeznaczenia i roli jaką odgrywały, próba rozstrzygnięcia autorstwa budowniczego i dekoratora, a także propozycja ich datowania. Osobnym założeniem powstania tej pracy jest próba częściowego zapełnienia luki w polskiej literaturze przedmiotu i przedstawienie klawesynów jako przedmiotów sztuki użytkowej bliskiej meblom, na których dekorację warto zwrócić uwagę ze względu na ich jakość i często idiomatyczne sposoby zdobienia. Praca została podzielona na kilka części odpowiadających poszczególnym zagadnieniom. Rozdział pierwszy poświęcono problematyce zjawiska chinoiserie, kolekcjom „chińskości” i ich wpływie na sztukę baroku, co pozwala na prześledzenie rozwoju tego rodzaju zdobnictwa i umiejscowienie dekoracji instrumentów z Charlottenburga w odpowiednim kontekście. W kolejnym rozdziale opisano historię dekoracji klawesynów niemieckich z podziałem na trzy okresy, ze szczególnym uwzględnieniem XVIII stulecia. Świadomość historii rodzajów zdobień jakimi na przestrzeni wieków pokrywano tego typu instrumenty jest niezbędna przy dalszych rozważaniach na temat klawesynów z Charlottenburga, próbie identyfikacji ich autorów i właścicieli. Ostatni, trzeci rozdział został poświęcony skomplikowanej historii interesujących nas instrumentów, ich roli, możliwymi miejscami przeznaczenia, a także opisom ich dekoracji. W części tej znalazła się również propozycja ich datowania, próba identyfikacji dekoratora i budowniczego z uwzględnieniem niepublikowanych jak dotąd materiałów, analiza dekoracji oraz porównanie tychże instrumentów z innymi przykładami podobnie zdobionych klawesynów.

Niniejsza praca jest studium porównawczym prac współczesnych artystów z twórczością Zofii Rydet. Poprzez dogłębną analizę projektów artystów podjęto próbę znalezienia inspiracji Zapisem socjologicznym. Ponadto rozpatrzono dzieła artystów na podstawie popularnych dyskursów fotograficznych wobec prawdy w fotografii, jej autentyczności, mitów i przekonań, jakie wokół niej powstały, walorów artystycznych, wernakularności, czyli kwestii istotnych także dla Zapisu socjologicznego

Temat niniejszej pracy to "Zaangażowanie i bezsilność. Fotografki wojenne a obrazy okrucieństwa." i jej głównym celem było przedstawienie czterech sposobów widzenia II wojny światowej przez fotografki - kobiety. Najważniejszym zagadnieniem było opisanie relacji fotografka - wojna, a tym samym przedstawienie reakcji na niewyobrażalną przemoc, której owocem są obrazy fotograficzne. Autorka wybrała dwie amerykańskie fotografki: Lee Miller i Margaret Bourke - White oraz dwie europejskie artystki żydowskiego pochodzenia: Julię Pirotte i Gerdę Taro. To zestawienie pozwoliło na przedstawienie dwóch sposobów widzenia, które w dużej mierze zależne są od pochodzenia danej artystki, dlatego też niezwykle ważne było przedstawienie życiorysu danej fotografki oraz prześledzenie rozwoju artystycznego. Na początku autorka prezentuje sylwetki dwóch amerykańskich fotografek i porównuje je ze sobą, najwięcej uwagi poświęcając relacji z wyzwolenia obozów koncentracyjnych. Następnie przedstawia dwie żydowskie artystki, również porównując je ze sobą, tym razem skupiając się na kadrach, na których uwiecznione zostało cierpienie najbardziej bezbronnych: matek, dzieci i starców. Ten podział pozwolił na opisanie nowego spojrzenia na wojenne kadry, które związane jest z tytułowym zaangażowaniem i bezsilnością. Autorka zwraca uwagę, że reakcje opisane w niniejszej pracy mają wymiar uniwersalny i mimo obecnego przesycenia obrazami przemocy, również, jako odbiorcy jesteśmy wobec nich bezsilni. Próba przedstawienia niniejszego spojrzenia została zrealizowana za pomocą dostępnej literatury, w tym biografii i osobistych dzienników oraz wojennych wspomnień artystek. Ponadto autorka korzystała ze zdigitalizowanych archiwów zdjęć oraz katalogów wystaw.

Niniejsza praca powstała w ramach przygotowań do wystawy "Czyj sen miasto śni?" dotyczącej dziejów obszaru dzisiejszego Centrum Południowego we Wrocławiu od połowy XIX wieku po czasy dzisiejsze, tworzonej we współpracy z Muzeum Architektury we Wrocławiu oraz studentami Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej. Trzonem pracy jest analiza stylowo - formalna zabudowy dzisiejszej ul. Powstańców Śląskich we Wrocławiu, obejmującej numery od 105 do 119. Poprzedzona jest ona opisem rozwoju przedmieść wrocławskich, ze szczególnym uwzględnieniem Przedmieścia Południowego. Druga część pracy, z wykorzystaniem analizy stylowo - formalnej i porównawczej, obejmuje zaś opis wyników kwerendy przeprowadzonej w czasopismach architektonicznych z przełomu XIX i XX wieku, której celem było odnalezienie podobieństw w architekturze kamienicy przy ul. Powstańców Śląskich 119 i budownictwa Prus przełomu XIX i XX wieku. Ze względu na nikły stan badań, praca ta jest pierwszą zawierającą tak wnikliwą analizę badanego obszaru.

Celem pracy jest przybliżenie charakteru okolicy ul. Powstańców Śląskich u schyłku XIX wieku oraz przedstawienie mieszkańców przykładowych kamienic i porównanie tkanki społecznej tej części Wrocławia do miast takich jak Warszawa, Poznań czy Paryż. Praca jest pierwszym szczegółowym opracowaniem jednego z dziewiętnastowiecznych kwartałów kamienic znajdujących się przy ul. Powstańców Śląskich. Dodatkowo zawiera zarysowanie problemu warunków życia w kamienicy czynszowej.

Praca stanowi pierwsze kompleksowe omówienie ul. Powstańców Śląskich we Wrocławiu pod względem historycznym, architektoniczno-stylistycznym oraz umieszczeniu jej w kontekście planowania przedmieść w XIX-wiecznych miastach europejskich, ze szczególnym uwzględnieniem planu Hobrechta dla Berlina. W tym celu praca została podzielona na dwie części. W pierwszej z niech przedstawione zostały początki ul. Powstańców Śląskich oraz opis i analiza zabudowy jej zachodniej pierzei pomiędzy ulicami Szczęśliwą i Lwowską. Zbadana została również struktura społeczna kamienic czynszowych tworzących tę zabudowę. Druga część pracy skupia się natomiast na XIX-wiecznych koncepcjach planowanie przedmieść i analizie urbanistycznej Przedmieścia Południowego, którego trzonem była omawiana ul. Powstańców Śląskich. W tym celu plan Przedmieścia Południowego autorstwa Alexandra Kaumanna i Augusta Hoffmanna z 1882 roku zestawiony został z planem Jamesa Hobrechta dla Berlina z 1862 roku.

Kanon egipski jest zjawiskiem nietypowym i unikatowym na skalę światową. Nie ma drugiej takiej cywilizacji, która na przestrzeni tysięcy lat zmieniłaby tak mało w sposobie oddawania ludzkiej postaci i była tak rygorystyczna w przestrzeganiu ustalonych zasad. Wyjątkiem od tej reguły będzie okres panowania Echnatona przypadający na lata 1353-1336 p.n.e. Celem niniejszej pracy będzie udowodnienie, że sztuka amarneńska, w tym statua Echnatona z Karnaku znajdująca się w Muzeum Egipskim w Kairze, odbiega od kanonu przedstawiania władcy utrwalonego w okresie Nowego Państwa. Po przytoczeniu stanu badań i nakreśleniu tła historyczno-kulturowego sztuki amarneńskiej przejdę do analizy ikonograficznej karnackiej statuy. Analiza ta wyłoni cechy charakterystyczne dla sztuki czasów panowania Echnatona, a analiza porównawcza z poprzednimi władcami okresu Nowego Państwa pozwoli na podkreślenie elementów sztuki amarneńskiej odbiegających od ustalonego kanonu ukazywania władcy. Dzięki analizie porównawczej z późniejszymi wizerunkami, która znajdzie się w kolejnym rozdziale, możliwe będzie prześledzenie powrotu do kanonu sprzed okresu Amarny, ale także umożliwi ona wyszczególnienie pozostałości sztuki amarneńskiej, które przetrwają pomimo śmierci Echnatona i powrotu do dawnej stolicy, religii czy sztuki. W kolejnym rozdziale chciałabym podjąć próbę wyjaśnienia inspiracji i możliwych intencji faraona, który wprowadził tak wiele zmian podczas swoich rządów. Rozdział ten będzie się skupiał na wprowadzonej przez Echnatona reformie religijnej oraz jej wpływom na sztukę, w tym na wizerunek władcy. W podsumowaniu postaram się wysunąć wnioski kształtowane we wcześniejszych rozdziałach i za ich sprawą potwierdzić postawioną przeze mnie tezę.

Rzeźby autorstwa Augusta Rodina zachwycają ludzi niemal na całym świecie już przeszło niemal dwa stulecia. Jego twórczość wpisuje się w swoisty kanon dziewiętnastowiecznej historii sztuki, za sprawą stosowania metod oraz tworzenia dzieł, które zupełnie odbiegały od panujących wówczas trendów. Jego prace mogą niekiedy przywodzić na myśl czasy starożytne, niemniej jednak trzeba mieć na uwadze, że wszelkie zapożyczenia z tak zamierzchłych czasów wynikały z powszechnego w tamtych czasach zainteresowania renesansem oraz antykiem. Zdecydowanie nie bez powodu, nazywa się Rodina prekursorem nowoczesnego rzeźbiarstwa, a jego prace rozsiane po muzeach i galeriach na całym świecie do dziś stanowią atrakcję oraz źródło inspiracji dla wielu ludzi, którzy je oglądają i analizują. Tematem niniejszej pracy będzie ukazanie wszelkich antycznych reminiscencji w twórczości Auguste’a Rodina na podstawie wybranej przeze mnie rzeźby. Najważniejszym celem stanie się omówienie Orfeusza i Eurydyki zarówno w kontekście ikonograficznym jak i odniesienie starożytnych tendencji rzeźbiarskich do powyższego dzieła. Zostanie przytoczona również historia, jaka wiąże się z powstaniem tejże rzeźby. Szczególnie ważnym czynnikiem w kontekście całego problemu postawionego w tytule pracy będzie odniesienie się do twórczości Michała Anioła. Porównanie rzeźb Rodina z renesansowymi dziełami Buonarottiego oraz późniejsze omówienie wszelkich tendencji sztuki czasów starożytnych, które najprawdopodobniej wpłynęły na mistrza renesansu stanie się kluczowym zabiegiem, dzięki któremu będzie można lepiej zrozumieć, dlaczego tytułowe dzieło rzeźbiarskie zostało skonstruowane w taki, a nie inny sposób. Dodatkowo, zostanie pokazany przykład wykorzystania tejże rzeźby w popkulturze. Całość pracy będzie zwieńczona zwięzłym podsumowaniem wszelkich informacji zawartych w poszczególnych rozdziałach. Z powyższych przesłanek wyklarowała się kompozycja pracy. W drugim rozdziale przedstawię wyniki wszelkich badań i rozważań, które dotychczas zostały opublikowane i do których udało mi się dotrzeć w trudnych czasach pandemii. Zostaną przybliżone informacje na temat prac konkretnych badaczy zajmujących się bądź omawiających rzeźbę Orfeusz i Eurydyka. Rozdział trzeci postara się przybliżyć realia panujące w dziewiętnastowiecznej rzeźbie Francji. Zostaną przedstawione dzieła oraz artyści-rzeźbiarze, którzy działali nieco przed Rodinem oraz jemu współcześni. Ponadto, lekko nakreśli biografię artysty oraz wyjaśni co wpłynęło na rozwój jego twórczości oraz skąd pojawiły w jego rzeźbie elementy przywodzące na myśl renesansowe podejście do rzeźby. W dalszej, głównej części zostanie omówione tytułowe dzieło Auguste’a Rodina. Również będzie wyjaśnienie literackiego pochodzenia postaci przedstawionych w tej rzeźbie, gdzie wszelkie składowe zastosowane w literaturze poddane ulegną analizie i odniesieniu do marmurowej pracy rzeźbiarskiej. Ponadto, dzieło zostanie skonfrontowane z renesansowym wzorem, na którym Rodin

Niniejsza praca poświęcona została freskowi Misteria dionizyjskie z Willi Misteriów w Pompejach. Jej celem było przede wszystkim zebranie oraz usystematyzowanie informacji dotyczących omawianego dzieła, a także jego pogłębiona analiza i interpretacja w oparciu o zebraną literaturę oraz własne obserwacje. Wspomniany fresk reprezentuje drugi styl pompejański, który rozwijał się w okresie od ok. 90 p.n.e. do 25 p.n.e. w związku z czym zakres pracy będzie obejmował te ramy czasowe. Część pierwszą stanowi stan badań, w którym przytaczam najważniejsze publikacje, do jakich udało mi się dotrzeć dotyczące fresku Misteria dionizyjskie. W tym miejscu poruszę także problemy badawcze dotyczące treści zawartych we wspomnianej literaturze. Następnie jako wprowadzenie do głównego rozdziału zarysuję sytuację historyczno-kulturową, która miała wpływ na ostateczny kształt dzieła oraz pomoże w jego pełniejszym zrozumieniu. Przybliżę misteria i rytuały z kręgu kultu Dionizosa w kulturze starożytnej Grecji oraz Rzymu. Kolejnym elementem pracy będzie omówienie stylu malarskiego fresku, datowanie dzieła oraz próba ustalenia jego autorstwa. W rozdziale głównym na początku zarysuję historię willi oraz badania, które doprowadziły do jej odkrycia. Nakreślę również plan samego obiektu. W dalszej części przejdę do bezpośrednio do omawianego dzieła identyfikując po kolei przedstawione sceny. Odniosę się również do poszczególnych elementów przedstawienia, m.in. występujących przedmiotów oraz ich znaczenia. Zwrócę uwagę na relacje zachodzące między postaciami. Istotną częścią, będzie przytoczenie oraz porównanie wybranych dzieł powstałych w starożytnej Grecji, które mogły stanowić inspirację dla twórcy fresku przy tworzeniu omawianego obiektu. Na końcu w oparciu o te wszystkie elementy dokonam analizy i interpretacji pod kątem pojedynczych scen oraz ich odbioru jako całości.

Celem niniejszej pracy licencjackiej jest omówienie przedstawień Ozyrysa jak i próba analizy stylistyczno-formalnej i porównawczej Sądu Zmarłych w okresie Nowego Państwa i początku Pierwszego Okresu Przejściowego. Motyw opiszę na podstawie trzech przykładów: papirusu Hunefera, papirus Nesitanebtashru oraz malowidła w grobowcu Menny. Opis przykładów będzie chronologiczny. Omawiany przeze mnie motyw sądu widniejący na trzech obiektach został zaczerpnięty z Księgi Umarłych, czyli jednej z najbardziej kanonicznych ksiąg starożytnego Egiptu z okresu Nowego Państwa. Malowidła z grobowca skryby Menny w Tebach Zachodnich pochodzą z 18 dynastii. Papirus Hunefera, został specjalnie dla niego stworzony w 19 dynastii. I wreszcie ukazujący kobietę papirus Nesitanebtashru pochodzący z przełomu 21 i 22 dynastii. Rozdział drugi będzie przedstawiał stan badań omawianych obiektów. Rozdział trzeci mówiący o tle religijno-kulturowym, poruszy tematykę związaną z wierzeniami Egipcjan oraz to jak istotną rolę odgrywała religia w ich życiu. Następnie zawężając problematykę omówię znaczenie Księgi Umarłych, a pod koniec zgłębię motyw Sądu Ozyrysa jak i postać samego boga. Główny czwarty rozdział będzie dotyczył już samego Sądu ukazanego na wybranych trzech przykładach. W pierwszej kolejności omówię je z osobna, następnie wskażę podobieństwa i różnice. W ostatnim rozdziale podsumowującym postaram się naświetlić zagadnienie motywu Sądu Ozyrysa czy też samego boga w późniejszych wiekach jak i wskazać na widoczną asymilację pewnych elementów w kulturze chrześcijańskiej.

W pracy "Antyczne inspiracje we fryzie "Tańczących Nereid" na dziedzińcu budynku przy ulicy Szewskiej 50/51" jest przedstawione tło historyczno-kulturowe, dokładny opis dzieła, analizę fryzu i liczne inspiracje antyczne. Głównym celem pracy jest wykazanie, że artysta inspirował się obiektami antycznymi. Inspirował się sztuką grecką, a także rzymską. Moda na antyk była spowodowana odkryciami archeologicznymi w Pompejach i Herkulanum, ale także odkryciami starożytnych greckich świątyń. Wpływ na zainteresowanie antykiem mieli: Johann Joachim Winckelmann i Giovanni Battista Piranesi. Zakres chronologiczny obejmuje czas powstania fryzu, czyli lata 1805-1806. Jest to przełomowa praca, gdyż źródła o tym obiekcie są znikome. Żadna z książek nie wskazywała na antyczne inspiracje. Od momentu publikacji autorstwa Elżbiety Kołaczkiewicz nie powstało żadne opracowanie, które zajęłoby się dogłębną analizą dzieła. Większość publikacji zawiera jedynie wzmianki o budowli, a nie fryzie. Jest to pierwsza praca, która zajmuje się dogłębną analizą dzieła pod względem stylistycznym i porównawczym. Jest to także wyjściowa baza dla późniejszych badaczy.

W niniejszej pracy przyjrzę się trzem obrazom, ukazującym motyw narodzin Afrodyty. Będą to dzieła Louis'a Devedoux, Alexandra Cabanel'a oraz Williama-Adolfa Bouguereau kolejno z 1850, 1863 i 1879 roku, oryginalnie noszące tytuł Narodziny Wenus. Zatem zakres czasowy dzieł, które będę omawiać to II połowa XIX wieku. W wyborze analizowanych dzieł kierowałam się tym, aby ukazywały one twórczość sławnych artystów w zestawieniu z twórczością nieco mniej znaną. Na mój wybór wpłynął również fakt przedstawienia Afrodyty w nie monotematyczny sposób, ale zróżnicowany na tyle, aby podjąć się próby wykazania różnorodności ukazywania motywu. Odnosząc się do terminologii przyjmę nazewnictwo greckie z tego względu, iż w pracy będę odnosić się przede wszystkim do greckich analogii. Niemniej tytuły dzieł pozostaną zgodne z oryginałem nadanym przez artystę i przyjętych przez jednostki kulturowe. Na samym początku przedstawię stan badań, w którym wskażę również pozycje książkowe, do których nie udało mi się dotrzeć. Następnie ukażę obrazy w kontekście tła historyczno-kulturowego, omawiając m. in. problematykę akademizmu i jego założenia. Omówię równie istotną krytykę dzieł jako ówczesny ich odbiór i sposób postrzegania. W kolejnych rozdziałach poddam dzieła analizie formalnej, aby następnie po każdej opisanej jednostce przejść do analizy porównawczej z wybranymi przeze mnie dziełami starożytnymi oraz renesansowymi, przedstawiającymi Afrodytę. W końcowej części pracy umieszczę materiał ilustracyjny, mający na celu zobrazowanie wszelkich podobieństw wymienionych w poszczególnych opisach. Poprzez odwoływanie się do rzeźby greckiej, zamierzam udowodnić oraz wskazać jej wpływy na malarską twórczość artystów II połowy XIX wieku oraz pokazać różnorodny sposób przedstawiania tego samego motywu.

Celem niniejszej pracy jest udowodnienie inspiracji egipskich w rzeźbie rzymskiej powstałej za panowania cesarza Hadriana. Jako przykład analizowany w niniejszej pracy posłuży posąg Antinousa jako Ozyrysa, znajdujący się w zbiorach Muzeów Watykańskich. Ze względu na rodzaj przedstawienia, dodatkowym celem będzie zweryfikowanie nazwy obiektu, ponieważ dzisiejsza może wydawać się nieodpowiadająca ze względu na prezentowany przez omawianą rzeźbę typ ikonograficzny. Nieznana jest dokładna data powstania rzeźby Antinousa, jak i inne informacje na temat jego życia, jednak znacznie więcej wiadomo jest o tym, co stało się z Antinousem po jego śmierci. Dopiero od jego apoteozy zaczyna się udokumentowana historia nowego bóstwa. Nie mamy o nim ani jednego słowa, ani jednego jego obrazu, który bez wątpienia mógłby być datowany na jego własne życie. Pomniki i napisy powstają na jego cześć po 130 roku . Rzeźbę Antinousa jako Ozyrysa znaleziono w willi Hadriana w Tivoli. Po tym, jak Antinous utonął w Nilu, podczas podróży dworu cesarskiego do Egiptu, Hadrian rozpoczął budowę świątyni w swojej rezydencji po powrocie do Rzymu w latach 131-134 . Zgodnie z tymi stwierdzeniami można przypuszczać, że omawiana rzeźba została stworzona po roku 131, ponieważ najpewniej była zamówiona dla powstającej świątyni. Praca składa się ze wstępu i zakończenia oraz trzech rozdziałów merytorycznych. We wstępie zawarto główną tezę i ogólny opis streszczający pracę. Rozdział pierwszy jest stanem badań, w którym zostaną omówione poszczególne publikacje. Każde z tych opracowań zawiera ważne informacje dotyczące znalezienia omawianej rzeźby, jej opisu i analizy. W rozdziale drugim zarysowano tło historyczno-kulturowe epoki w czasie rządów cesarza Hadriana. Ważnym tu jest wyjaśnienie okoliczności, które mogły sprzyjać powstawaniu określonych typów dzieł, czyli napływ do sztuki rzymskiej orientalizujących elementów. W niniejszym fragmencie pracy określone będą cele i powody, który skłoniły cesarza do zamówienia i stworzenia tej rzeźby. Ostatni rozdział przedstawia znaną historię rzeźby, jej opis, wykonane zabiegi konserwacyjne oraz analizę stylistyczno-formalną. Figura Antinousa zostanie porównana do wcześniejszych znanych dzieł egipskich, ale też i greckich. Niewątpliwie dzieła te służyły rzeźbiarzowi jako wzór i były naśladowane w sposób odtwórczy. Zostanie także opracowana teza poboczna, wynikająca z nazwy rzeźby i jej typu ikonograficznego. W zakończeniu będą przedstawione wnioski podsumowujące przeprowadzone rozważania.

Celem niniejszej pracy jest próba odnalezienia oraz wskazania analogii pomiędzy antyczną rzeźbą Leda z łabędziem autorstwa Timoteosa, rzeźbiarza działającego w I połowie IV w. p.n.e., a wybranymi przeze mnie dziełami renesansowymi. Wskażę cechy wspólne oraz ustalę czy rzeźba antyczna wywarła wpływ na twórczość artystów nowożytnych. Do porównania posłużą mi dzieła Cesare de Sesto, Correggia i Bartolomeo Ammanatiego, które podejmują ten sam motyw wpisując go w realia sztuki renesansowej. Praca jest pierwszą próba porównania rzeźby dłuta Timoteosa z dziełami renesansowymi oraz zbadania jej recepcji w czasach nowożytnych. Ze względu na niezachowany oryginał grecki do analizy posłużą mi zachowane rzymskie kopie posągu. Praca została podzielona na sześć rozdziałów. W drugim rozdziale, po wprowadzeniu, przytoczę dotychczasowe badania oraz hipotezy badaczy dotyczące obiektu badań, zaczynając od najwcześniejszych przekazów. Rozdział trzeci posłuży scharakteryzowaniu okresu, w którym dzieło powstało. Dodatkowo przybliżę zagadnienie nawiązywania w rzeźbie greckiej w epoce późnoklasycznej do mitologii. Główną część pracy rozpocznę od przytoczenia mitu o Ledzie z łabędziem. Następnie przejdę do omówienia zachowanych kopii rzeźby Leda z łabędziem autorstwa Timoteosa, uwzględnię najważniejsze informacje techniczne oraz okoliczności towarzyszące ich odkryciu. Przedstawię ogólne zagadnienia dotyczące ilości zachowanych kopii, jakości ich wykonania oraz stopnia podobieństwa względem siebie. Swój opis oprę o dwie, najlepsze jakościowo, zachowane kopie rzeźby znajdujące się w Muzeum Kapitolińskim w Rzymie oraz Muzeum Narodowym Prado w Madrycie. W tej części oprócz podstawowego opisu dzieła zawrę analizę stylistyczno-formalną oraz interpretację ikonograficzną. Kolejnym etapem pracy będzie analiza porównawcza Ledy z łabędziem Timoteosa z dziełami renesansowymi. Ustalę, czy rzeźba antyczna mogła stanowić inspirację dla twórców nowożytnych, jeżeli tak to w jakim stopniu. W piątym rozdziale omówię jak rozwijał się motyw po okresie renesansu, czy został kontynuowany oraz jak na przestrzeni wieków zmieniał się ten typ przedstawienia. Na koniec, w podsumowaniu, sformułuję wnioski oraz wyniki badań.

Niniejsza praca poświęcona została Nike – personifikacji zwycięstwa, której popularność, jak się okaże, przetrwała od czasów sztuki antycznej Grecji aż po dziś dzień. W mojej pracy postaram się odpowiedzieć na pytania w jaki sposób Nike była przedstawiana; jak jej cechy zmieniały się na przestrzeni trzystu sześćdziesięciu lat; jaką pełniła rolę w poszczególnych okresach w sztuce. Wykorzystane przeze mnie środki w celu odpowiedzi na wyżej postawionej pytania opierają się w dużym stopniu na pozyskanej literaturze oraz własnej obserwacji i analizie. Wnikliwie zapoznałam się z treścią wybranych dzieł, prześledziłam historię ich powstania, a także skupiłam się na kontekście w jakim występuje Nike. Ramy czasowe jakie przyjęłam w pracy zawierają się od okresu archaicznego 550 p.n.e., poprzez okres klasyczny ok. 480 p.n.e., aż do okresu hellenistycznego ok. 190 p.n.e. Te ramy wyznaczają daty powstania wybranych przeze mnie dzieł. Dla okresu archaicznego Nike z Delos, dla klasycznego Nike Pajoniosa oraz dla hellenistycznego Nike z Samotraki. W drugim rozdziale mojej pracy przytoczę obecny stan badań na temat każdego z ww. dzieł. Skupię się na ogólnym oglądzie rzeźb i przytoczę najważniejsze informacje z poszczególnych prac naukowych. W trzecim rozdziale przedstawię kontekst historyczny i opiszę tło poszczególnych epok. Nawiąże do tego, co spowodowało, że dzieło powstało w danym okresie i jakie wydarzenia miało upamiętnić. Czwarty rozdział stanowi główną część mojej pracy. Podzieliłam go na kilka mniejszych podrozdziałów, w których kolejno zawrę opis każdej z greckich rzeźb. Następnie przejdę do analizy porównawczej Nike z Delos, Nike z Olimpii oraz Nike z Samotraki. Opis porównawczy wzbogacę również o inne dzieła z okresu sztuki klasycznej tj. wizerunek Nike z przyczółka wschodniego Partenonu, a także płaskorzeźby ze świątyni Ateny Nike na Akropolu. W dalszej części rozdziału głównego wytłumaczę w jaki sposób Rzymianie przyjęli Nike do swojej kultury i w jakim stopniu zmieniono jej wizerunek. W tym celu przytoczę dwa przedstawienia Skrzydlatą Wiktorię z Brescii oraz relief z Kolumny Trajana. Pod koniec rozdziału przybliżę w jaki sposób grecka personifikacja zwycięstwa zainspirowała artystów nowożytnych, a także nawiąże do współczesny dzieł, które dowodzą, że motyw skrzydlatej Nike został rozsławiony w sztuce nawet poza granicami starego kontynentu. W piątym rozdziale zawrę moje przemyślenia i wnioski, które oparłam na podstawie moich obserwacji i interpretacji przedstawień.

Andrea Palladio urodził się w skromnej rodzinie jako Andrea di Pietro della Gondola. Żył w okresie dojrzałego renesansu, kiedy to powstały już znakomite dzieła malarskie. Epoka ta za wzór przyjęła najbardziej harmonijną i najbardziej czystą ze sztuk - sztukę antyczną. Nic dziwnego, że młody wówczas architekt zapragnął przyjąć bardziej antykizujące, światowe nazwisko - Palladio. Celem niniejszej pracy jest odnalezienie wzorów antycznych w Teatro Olimpico. Ze źródeł wiadome jest, że jego edukacja polegała na badaniu ruin starożytnej architektury. Palladio sporządził jej rysunkową dokumentacje. Niektóre prace zachowały się do dziś i będą pomocne w poniższej analizie. Wystrój teatru od razu przywołuje antyczne skojarzenia. Moim celem jest odnalezienie konkretnych przykładów, które zainspirowały Palladia. Postaram się również poszerzyć analizę posiłkując się obecnie dobrze zachowanymi, starożytnymi zabytkami.